Χαράλαμπος Έλληνας*
Η Eni, η ιταλική πολυεθνική ενεργειακή εταιρεία, δημοσίευσε την “Ενημέρωση Κεφαλαιαγορών” της, στις 14 Μαρτίου, εστιάζοντας σε “μια ιδιαίτερη στρατηγική για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών της ενεργειακής μετάβασης”, ενώ παράλληλα εξορθολογεί και επανεξισορροπεί τις ‘upstream’ δραστηριότητές της (εξερεύνηση, γεώτρηση και εξόρυξη), προκειμένου να επικεντρωθεί σε περιουσιακά στοιχεία που αποτελούν τον πυρήνα του χαρτοφυλακίου της. Η εταιρεία στοχεύει να μειώσει τις εκπομπές, Πεδίων εφαρμογής 1, 2 και 3 κατά 35% έως το 2030, κατά 80% έως το 2040 και να επιτύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Τα Πεδία εφαρμογής 1 και 2 είναι οι εκπομπές από τις δραστηριότητες της εταιρείας, ενώ το Πεδίο εφαρμογής 3 καλύπτει τις εκπομπές από τα προϊόντα που πωλεί.
Για να το επιτύχει αυτό, η Eni θα πρέπει να εκποιήσει τουλάχιστον ορισμένα από τα περιουσιακά της στοιχεία σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο τα επόμενα χρόνια. Έχει επίσης δεσμευτεί να “οικοδομήσει νέες, υψηλής απόδοσης και ανάπτυξης δραστηριότητες που σχετίζονται με τη μετάβαση”. Αυτό σημαίνει αύξηση των επενδύσεων σε επιχειρήσεις με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Για να επιτύχει αυτούς τους στόχους, στοχεύει να δημιουργήσει καθαρή εισροή μετρητών ύψους €8 δις κατά τα επόμενα τρία χρόνια, με €4.3 δις να προέρχονται από μη βασικές εκποιήσεις στις διεθνείς upstream δραστηριότητες, πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Αν και η Eni δεν έχει δώσει λεπτομέρειες, δημοσιεύματα στον Τύπο υποδηλώνουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία που θα μπορούσαν να είναι υποψήφια για αυτό το σχέδιο εκποίησης περιλαμβάνουν ορισμένες δραστηριότητες στην Αλάσκα, την Ινδονησία και την Κύπρο.
Ανακοινώνοντας το σχέδιο, ο διευθύνων σύμβουλος της Eni, Claudio Descalzi, δήλωσε: “Αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης με μια ξεχωριστή και δημιουργική στρατηγική που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ενεργειακής ασφάλειας, της οικονομικής προσιτότητας και της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές. Αυξάνουμε σημαντικά τις ταμειακές μας ροές, ενώ διαφοροποιούμε τις πηγές εσόδων μας, μειώνουμε τους κινδύνους μας, και επεκτεινόμαστε σε νέους τομείς που παρουσιάζουν ευκαιρίες και σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση”.
Το σχέδιο προβλέπει ότι η Eni “θα εκποιήσει μικρότερα έργα που μπορεί να είναι ελκυστικά για τους τοπικούς αγοραστές, ενώ θα εξετάσει επίσης την πώληση μεριδίων σε ορισμένα μεγάλα έργα”.
Η Eni έχει ήδη συμφωνήσει να πωλήσει upstream περιουσιακά στοιχεία στην Αλάσκα, στην αμερικανική ενεργειακή εταιρεία Hilcorp. Τον Ιούνιο, η Eni πούλησε το 10% της συμμετοχής της στην ιταλική μηχανολογική εταιρεία Saipem. Αναφέρεται επίσης ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να πουλήσει έως και το 30% των δραστηριοτήτων της στον τομέα των ερευνών στην Ακτή Ελεφαντοστού. Αυτές οι τρεις πωλήσεις θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν έως και $2 δις.
Αν και η Eni δεν έχει αναφέρει την πώληση των περιουσιακών της στοιχείων στην Κύπρο, το κανάλι Bloomberg και άλλοι, φαίνεται να υποστηρίζουν ότι αυτό είναι μια ισχυρή πιθανότητα. Αυτά περιλαμβάνουν τα κοιτάσματα φυσικού αερίου Κρόνος, δυναμικότητας 2.5 tcf, Δίας από 2-3 tcf και Καλυψώ από 1-1.5 tcf στο τεμάχιο 6. Αυτά είναι πράγματι μικρά και θα μπορούσαν να είναι ελκυστικά για εταιρείες που επιθυμούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους ή να αναπτύξουν νέες δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτό θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί η Eni δεν έχει ακόμη υποβάλει σχέδιο ανάπτυξης για τον Κρόνο, αν και ο διευθύνων σύμβουλός της υποσχέθηκε να το κάνει “σύντομα” στη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη στα τέλη Απριλίου.
Το παρόν έτος κατέγραψε πρωτοφανή προβλήματα για τις δραστηριότητες της Eni στην Αίγυπτο. Το κοίτασμα Zohr εκτιμάται πλέον ότι διαθέτει μόνο 275 δισ. κυβικά μέτρα αποδεδειγμένων αποθεμάτων, λιγότερο από το ένα τρίτο των 850 δισ. κυβικών μέτρων αποθεμάτων που είχε ανακοινώσει η Eni όταν ανακαλύφθηκε το κοίτασμα φυσικού αερίου το 2016. Η παραγωγή φυσικού αερίου στο Zohr έχει πλέον μειωθεί σε περίπου 56 mcm/d και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω σε 45 mcm/d – το ήμισυ της σχεδιασμένης δυναμικότητάς του – μέχρι το τέλος του 2024. Αυτό έχει συντελέσει στις ελλείψεις φυσικού αερίου της Αιγύπτου, αναγκάζοντας την Eni να σταματήσει την παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη μονάδα υγροποίησης φυσικού αερίου της Δαμιέττας. Πέραν αυτών των προβλημάτων, η πραγματοποίηση της πολυαναμενόμενης γεώτρησης Orion της Eni νωρίτερα φέτος ήταν ανεπιτυχής.
Σε αυτό το στάδιο, η Eni δεν έχει επιβεβαιώσει πώς σκοπεύει να προχωρήσει με περαιτέρω πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, και προς το παρόν διαψεύδει ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να αποσυρθεί από τις δραστηριότητές της στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ωστόσο, εάν αποφασίσει να συμπεριλάβει τα περιουσιακά της στοιχεία στην Κύπρο σε αυτή τη διαδικασία στο μέλλον, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω καθυστερήσεις στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ. Δεν είναι σαφές ότι η TotalEnergies είναι διατεθειμένη να παρέμβει και να αγοράσει το μερίδιο της Eni σε αυτά τα κοιτάσματα, και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι άλλες εταιρείες περιμένουν στα παρασκήνια για να το πράξουν.
Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι τον περασμένο μήνα η Energean πούλησε τα περιουσιακά της στοιχεία φυσικού αερίου στην Αίγυπτο. Αυτά αγοράστηκαν από την αμερικανική εταιρεία Carlyle International Energy Partners, η οποία επικεντρώνεται στην ανάπτυξη πόρων στη Μεσόγειο. Η Carlyle ή άλλες τέτοιες εταιρείες μπορεί να ενδιαφέρονται για μια τέτοια ευκαιρία, αλλά αυτό μένει να το δούμε.
*Ο Χαράλαμπος Έλληνας είναι Ανώτερος Σύμβουλος του Παγκόσμιου Κέντρου Ενέργειας, του Ατλαντικού Συμβουλίου (the Global Energy Centre, the Atlantic Council).
